Tháo “nút thắt” trong cải tạo chung cư cũ

TMO – Cùng với Hà Nội, TP. HCM hiện có gần 500 chung cư cũ xuống cấp, cần được cải tạo, xây dựng mới. Nhưng do nhiều vướng mắc đến nay thành phố mới có khoảng 10 chung cư được tháo dỡ, 2 chung cư được xây mới.

Theo đó, TP. HCM hiện có 474 chung cư cũ được xây dựng trước năm 1975. Phần lớn chung cư trong số này đã xuống cấp và được thành phố lên kế hoạch cải tạo, xây mới từ năm 2008 để bảo đảm an toàn cho người dân sinh sống trong những chung cư này và bảo đảm mỹ quan đô thị. Tuy nhiên, do nhiều vướng mắc nên đến nay mới có 14 chung cư di dời được toàn bộ người dân. 10 chung cư trong số này đã được tháo dỡ toàn bộ, 2 chung cư đã được xây mới và đang triển khai xây dựng 3 chung cư.

Nguyên nhân được cho là trong quá trình triển khai bồi thường với nhà ở thuộc sở hữu nhà nước; bồi thường cho nhà nước phần diện tích sở hữu chung tại chung cư cũ (hành lang, lối đi, khuôn viên…) gặp khó khăn; không kêu gọi được nhà đầu tư hoặc không thể xây mới chung cư trên đất cũ có diện tích nhỏ và không thỏa thuận được với người dân về phương án tái định cư...

TP. HCM tháo gỡ vướng mắc trong cải tạo, xây mới chung cư cũ.

Nghị định số 101/2015/NĐ-CP của Chính phủ về cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư không có quy định bồi thường, nộp tiền vào ngân sách nhà nước đối với các căn hộ đang cho thuê thuộc sở hữu nhà nước trong các chung cư cũ. Theo nghị định trên, chủ đầu tư khi cải tạo, xây mới chung cư, phải trả lại nhà nước số căn hộ, diện tích căn hộ nêu trên để bố trí cho người thuê tiếp tục thuê. Nhưng trên thực tế, có nhiều người đang thuê lại không có nhu cầu thuê nhà ở chung cư mới, nên khó giải quyết.

Thêm nữa, Nghị định số 69/2021/NĐ-CP của Chính phủ về cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư dù đã đưa ra yêu cầu bồi thường cho phần diện tích nhà, đất sở hữu chung như: Hành lang, cầu thang, lối đi chung, khuôn viên… trong chung cư cũ, nhưng không nêu rõ về thời điểm xác định giá bồi thường.

Ngoài ra, nhiều chung cư cũ không thể xây mới để bố trí tái định cư tại chỗ, vì nằm trên diện tích nhỏ (dưới 1.000m2), nhưng Nghị định số 69/2021/NĐ-CP không quy định cách giải quyết vấn đề này.

Theo UBND TP. HCM, trong tháng 3 này, thành phố sẽ làm việc với Bộ Xây dựng để đề xuất tháo gỡ những vướng mắc trên. Cụ thể, với phần diện tích căn hộ thuộc sở hữu nhà nước đang cho thuê, nếu người thuê không tiếp tục thuê khi chung cư mới được xây dựng, chủ đầu tư sẽ chi trả cho người thuê 60% giá trị nhà đất để họ đi thuê nơi ở mới; trả 40% giá trị nhà đất cho ngân sách nhà nước. Với phần diện tích sở hữu chung, UBND thành phố đề xuất tính giá thành vào thời điểm phê duyệt phương án bồi thường bổ sung cho dự án. Với chung cư cũ có diện tích nhỏ không thể xây mới hoặc không tìm được nhà đầu tư, sẽ giải tỏa trắng, bố trí tái định cư nơi khác bằng nguồn vốn đầu tư công; phần diện tích cũ được chuyển đổi mục đích, bổ sung công năng, bán đấu giá.

Lê Huýnh