“Ngậm đắng nuốt cay, bịt tai để chấp nhận”

TMO - Tại các đô thị lớn, ô nhiễm tiếng ồn (âm thanh) đang trở nên đáng báo động và trở thành vấn nạn, ảnh hưởng lớn đến sức khỏe người dân. Tuy nhiên, thực tế đang cho thấy vấn nạn này lại ít được quan tâm, hay nói đúng hơn bị lãng quên.

Gia đình anh Lê Văn Vinh, nhà ở khu vực phường Nhân Chính (Thanh Xuân, Hà Nội) nhiều đêm mất ngủ vì tiếng ồn bên nhà hàng xóm đến tận đêm khuya. Vừa chợp mắt lại thấy tiếng động vật kêu inh ỏi. Cả tuần liền đêm nào cũng lặp lại điệp khúc đó khiến anh Vinh rất khó chịu, anh nhẹ nhàng góp ý với hàng xóm nhưng nhận được câu trả lời “chua chát” hơn “làm sao tôi bắt chó, mèo, lợn, gà không kêu được” hoặc “nhà tôi, tôi thích thì tôi hát, tôi có bắt ai phải nghe đâu”.

Cần có giải pháp xử lý triệt để tình trạng ô nhiễm tiếng ồn

Anh Vinh đành im lặng, vì ở cái khu này anh thân cô thế cô, còn lại tất cả đều anh em họ hàng sống với nhau nên anh đành “ngậm đắng nuốt cay”. Câu chuyện của anh Vinh khá phổ biến ở rất nhiều khu dân cư, nhiều người buộc phải chấp nhận hàng xóm " không biết điều". Nếu không nhịn thì nguy hiểm có thể xảy ra, vì nhiều án mạng liên quan đến việc tiếng ồn đã được báo chí đưa tin. Tâm lý nể nang, né tránh, xuê xoa, ngại va chạm cũng làm cho vấn nạn tiếng ồn ở các khu phố đang gia tăng khi trào lưu hát karaoke tại nhà nở rộ.

Tại sao không trình báo chính quyền?

Thực tế nhiều người dân cũng đã gọi cho chính quyền địa phương nhưng ngay cả chính quyền cũng gặp khó trong việc xử lý các vụ việc như thế này. Phó Chủ tịch một phường ở quận Thanh Xuân (Hà Nội) cho biết, với những trường hợp gây tiếng ồn vượt quá quy định, đầu tiên chúng tôi nhắc nhở. Nhiều người dân được nhắc nhở không biết mình vi phạm quy định của pháp luật. Sau 10 giờ đêm, nếu gây ô nhiễm tiếng ồn thì xử phạt theo Nghị định 167, nhưng xử phạt được cũng rất khó. Vì muốn có căn cứ để xác định cường độ âm thanh có vượt quá quy chuẩn hay không thì cần có máy móc chuyên dụng, mà phường lại không có, khi cần phải báo cáo, liên hệ với Phòng Tài nguyên và Môi trường quận. Với quy trình như thế rất mất thời gian, đến nơi thì thường đã muộn".

Theo giới luật sư, có hai nghị định quy định xử phạt về hành vi tiếng ồn vượt quy chuẩn. Điều 6 Nghị định số 167/2013/NĐ-CP về xử lý vi phạm quy định về bảo đảm sự yên tĩnh chung, nếu hát karaoke làm ồn ào, huyên náo tại khu dân cư, nơi công cộng trong khoảng thời gian từ 22 giờ hôm trước đến 6 giờ sáng ngày hôm sau sẽ bị phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền 100.000 - 300.000 đồng đối với cá nhân vi phạm (nếu tổ chức vi phạm thì mức phạt tiền gấp đôi). Nếu hát karaoke ngoài thời gian nêu trên nhưng gây tiếng ồn vượt quy chuẩn kỹ thuật về tiếng ồn từ 2 dBA trở lên sẽ bị xử phạt theo Điều 17 Nghị định số 155/2016/NĐ-CP. Tùy theo mức độ tiếng ồn mà mức phạt tối đa có thể lên đến 160 triệu đồng đối với cá nhân và 320 triệu đồng đối với tổ chức.

Ngoài hình phạt chính với mức phạt tiền từ hai triệu - 100 triệu đồng tùy theo mức độ, hành vi gây ồn, cá nhân, tổ chức vi phạm còn chịu hình phạt bổ sung: tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành nghề cho đến khi thực hiện xong các biện pháp giảm thiểu tiếng ồn đạt quy chuẩn kỹ thuật theo quy định. Luật là vậy nhưng trên thực tế rất khó xử phạt vì cái khó là bằng chứng".

Như vậy có thể thấy, với vi phạm về tiếng ồn, người vi phạm đối phó một cách dễ dàng là vặn nhỏ nhạc hay tắt nhạc khi có đoàn kiểm tra đến. Khi kiểm tra xong, chuyện đâu lại vào đấy.

TP. HCM đã và đang áp dụng nhiều biện pháp ngăn chặn tình trạng ô nhiễm tiếng ồn.

TP. Hồ Chí Minh đã mở các đợt cao điểm triển khai kế hoạch: "Vấn đề tiếng ồn và hành động của chúng ta" với nhiều giai đoạn. Trong đó giai đoạn 1 tập trung cho công tác tuyên truyền, vận động cam kết, kiểm tra, nhắc nhở và hoàn thiện các quy định pháp luật để phổ biến cho người dân, giai đoạn 2 sẽ tập trung kiểm tra và xử lý nghiêm túc các hành vi vi phạm về tiếng ồn theo quy định.

Trong các cuộc họp với các sở, ngành, quận, huyện bàn về xử lý vấn nạn tiếng ồn, lãnh đạo Sở Tài nguyên - Môi trường nêu ra nguyên nhân "biết rồi, khổ lắm, nói mãi": Để xử phạt phải có kết quả đo đạc bởi đơn vị có chức năng được Bộ Tài nguyên và Môi trường cấp giấy chứng nhận; cấp xã, phường, thị trấn chưa có thẩm quyền lập biên bản vi phạm, mức tiền phạt nhỏ nên chưa đủ sức răn đe. Quy định về xử phạt tiếng ồn còn nhiều bất cập. Cụ thể, Nghị định 155 không giao quyền xử phạt tiếng ồn cho cấp xã còn Nghị định 167 quy định mức phạt tiền thấp từ 100.000 đồng đến 300.000 đồng và giới hạn việc xử lý từ 22 giờ hôm trước đến 6 giờ sáng hôm sau.

Sở Tài nguyên - Môi trường sẽ ngồi lại với các sở, ngành để thống nhất đưa ra giải pháp, thành lập tổ liên ngành của phường xã, thị trấn gồm công an, địa chính, lao động - thương binh và xã hội, văn hóa thông tin, kinh tế... thì mới xử phạt, xử lý trọn vẹn được". Bên cạnh đó, Sở Tài nguyên - Môi trường kiến nghị Bộ Tài nguyên và Môi trường trình Chính phủ sửa đổi, bổ sung Nghị định 155 theo hướng bổ sung thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính của Chủ tịch UBND cấp xã đối với các hành vi vi phạm về tiếng ồn, kiến nghị Bộ Công an trình Chính phủ sửa đổi, bổ sung Nghị định 167 theo hướng tăng mức tiền phạt đối với hành vi vi phạm gây tiếng động lớn, làm ồn ào, huyên náo tại khu dân cư, nơi công cộng. Đồng thời không giới hạn thời gian để xử lý vi phạm, nhằm xử lý triệt để hành vi vi phạm.

TP. HCM có gần 24 nghìn quy ước của cộng đồng dân cư được xây dựng và phê duyệt, thế nhưng, trong các tiêu chuẩn xét gia đình văn hóa, khu phố văn hóa có xét tới hành vi xả rác, gây ô nhiễm môi trường..., chưa nhận diện hành vi gây ô nhiễm tiếng ồn.

Được biết tới đây, thành phố sẽ đưa vấn đề ô nhiễm tiếng ồn thành một tiêu chí khi xem xét tặng danh hiệu gia đình văn hóa, khu phố văn hóa. Đồng thời, ngành văn hóa cũng sẽ thực hiện truyền thông về tuân thủ các quy định về tiếng ồn trong khu dân cư trên các màn hình quảng cáo điện tử và các phương tiện quảng cáo khác nơi công cộng; tổ chức lồng ghép nội dung truyền thông về tuân thủ các quy định về tiếng ồn trong khu dân cư trong các hoạt động biểu diễn văn hóa nghệ thuật, tuyên truyền cổ động; tham mưu bổ sung tiêu chí về chấp hành các quy định tiếng ồn vào các tiêu chuẩn văn hóa.

Lê Hùng