Năng lượng sạch: Cơ hội phát triển điện sinh khối

TMO – Nguồn nguyên liệu sinh khối ước tính khoảng hơn 150 triệu tấn/năm do có diện tích đất sản xuất nông nghiệp lớn, nên việc tận dụng lượng sinh khối khổng lồ này sẽ mở ra hướng phát triển sản xuất năng lượng điện sạch giúp tăng hiệu quả và phù hợp với xu hướng.

Việt Nam có nguồn sinh khối rất đa dạng, gồm: Trấu, rơm rạ, bã mía, chất thải chăn nuôi... Một số dạng sinh khối này có thể khai thác được ngay về mặt kỹ thuật cho sản xuất điện, hoặc áp dụng công nghệ đồng phát năng lượng (sản xuất cả điện và nhiệt) đó là: Trấu ở Đồng bằng sông Cửu Long, bã mía dư thừa ở các nhà máy đường, rác thải sinh hoạt ở các đô thị lớn, chất thải chăn nuôi từ các trang trại gia súc, hộ gia đình và chất thải hữu cơ khác từ chế biến nông - lâm - hải sản… 

Rơm, rạ là một trong những nguồn nguyên liệu sản xuất điện sinh khối.

Khác với nguồn điện được tạo ra từ nhiên liệu hóa thạch như dầu khí hay than đá, điện sinh khối là dạng năng lượng có thể tái tạo và có trữ lượng lớn, nên được đánh giá là một trong những nguồn năng lượng của tương lai. Ngoài ra, năng lượng sinh khối không bị biến động như năng lượng mặt trời và năng lượng gió, nên nó có thể góp phần tích cực vào nguồn cung năng lượng ổn định. 

Hiện nay, đã có một số dự án nhà máy điện sinh khối được triển khai và đi vào hoạt động như: Dự án xây dựng nhà máy điện sinh khối Biomass tại khu Rừng Xanh, thị trấn Phong Châu, huyện Phù Ninh (Phú Thọ) đã được hoàn thiện và đi vào hoạt động từ năm 2013 với công suất 40MW cho sản lượng điện là 331,5 triệu kWh/năm. Tại Cần Thơ, nhà máy điện sinh khối đốt trấu tại Khu Công nghiệp Trà Nóc 2, do Công ty Cổ phần nhiệt điện Đinh Hải đầu tư cũng đã hoàn thành và đưa vào hoạt động với công suất 20 tấn hơi/giờ.

Tuy nhiên, việc khai thác nguồn năng lượng hiện vẫn chưa tương xứng với tiềm năng sẵn có. “Nút thắt” là do nhà đầu tư chưa mặn mà vì giá bán điện lên lưới điện quốc gia quá thấp.

Để tháo gỡ, tháng 3/2020, Thủ tướng Chính phủ vừa ban hành Quyết định 08/2020/QĐ-TTg sửa đổi, bổ sung một số điều của Quyết định số 24/2014/QĐ-TTg ngày 24/3/2014 về cơ chế hỗ trợ phát triển các dự án điện sinh khối tại Việt Nam. Trong đó, giá mua điện được điều chỉnh từ 1.641đồng/kWh lên 1.968 đồng/kWh. 

Đây là cơ chế giá điện cao nhất hiện nay tại Việt Nam đối với một loại năng lượng tái tạo có tiềm năng lớn này. Điều này được kỳ vọng thu hút hơn nữa đầu tư vào lĩnh vực điện sinh khối.

Các chuyên gia đánh giá, việc Chính phủ đưa ra các Quyết định tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển điện sinh khối sẽ giúp Việt Nam giảm phát thải khí nhà kính, tạo ra việc làm xanh, cải thiện an ninh và chất lượng nguồn cung điện. Năng lượng sinh khối đóng một vai trò rất quan trọng trong việc thực hiện cam kết đóng góp do quốc gia tự quyết định (NDC); Chiến lược tăng trưởng xanh và các mục tiêu phát triển bền vững(SDGs) của Việt Nam và mới nhất là cam kết của Việt Nam tại Hội nghị COP26 “đưa phát thải ròng về 0 đến năm 2050”. Nguồn năng lượng tái tạo, sẽ giúp Việt Nam đáp ứng được nhu cầu năng lượng ngày càng tăng khi nền kinh tế tiếp tục tăng trưởng.

Phạm Dung