Lập tài khoản cho các hệ sinh thái biển gặp nhiều khó khăn

TMO - Hệ sinh thái biển và ven biển đã và đang góp phần điều hòa khí hậu cũng như cải thiện đời sống người dân, hướng tới một tương lai bền vững. Tuy nhiên, việc quản lý thông tin liên quan đại dương còn gặp nhiều khó khăn, thách thức. Các dữ liệu về đại dương thường bị phân mảnh, do nhiều tổ chức khác nhau sắp xếp và rất khó tích hợp. Do đó, rất khó có thể ước tính được số liệu chính xác về tổng đóng góp của nghề cá cho nền kinh tế cũng như sản lượng bền vững tối đa.

Đại dương là nguồn sinh kế và dinh dưỡng quan trọng đóng góp vào quá trình tăng trưởng kinh tế ở khu vực châu Á-Thái Bình Dương. Tại Việt Nam, những hệ sinh thái biển và ven biển lành mạnh góp phần phát triển toàn diện; điều hòa khí hậu cũng như cải thiện đời sống người dân, hướng tới một tương lai bền vững.

Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cho rằng, việc quản lý thông tin liên quan đại dương còn gặp nhiều khó khăn, thách thức. Các dữ liệu về đại dương thường bị phân mảnh, do nhiều tổ chức khác nhau sắp xếp và rất khó tích hợp. Do đó, rất khó có thể ước tính được số liệu chính xác về tổng đóng góp của nghề cá cho nền kinh tế cũng như sản lượng bền vững tối đa.

(Ảnh minh họa)

Theo các chuyên gia, Việt Nam có tiềm năng to lớn để phát triển kinh tế biển xanh với chiều dài bờ biển hơn 3.260km và hàng nghìn hòn đảo lớn nhỏ, với hơn 20 kiểu hệ sinh thái đặc trưng và là nơi sinh sống của khoảng 11.000 sinh vật biển. Việc áp dụng cách tiếp cận tài khoản đại dương sẽ hỗ trợ xác định phát triển kinh tế biển một cách bền vững, đóng góp vào quá trình xây dựng chính sách liên quan đến kinh tế biển xanh của Việt Nam.

Tài khoản đại dương sắp xếp các dữ liệu đại dương (xã hội, môi trường, kinh tế) thành một khuôn khổ chung sử dụng cấu trúc tương tự như tài khoản quốc gia. Ngoài ra, tài khoản đại dương cung cấp phương tiện để đo lường tiến độ hướng tới tăng trưởng và bền vững của nền kinh tế đại dương ngoài Tổng sản phẩm quốc nội, phù hợp với các Mục tiêu phát triển bền vững cũng như các tiêu chuẩn thống kê quốc tế. Tài khoản đại dương cung cấp cơ sở hạ tầng thông tin chung để xây dựng chính sách phát triển đại dương, quy hoạch không gian biển và quản lý môi trường tổng hợp.

Điển hình tại Quảng Ninh, qua thực hiện thí điểm hạch toán tài khoản đại dương từ tháng 9/2021 đến 3/2022 cho thấy, đóng góp từ kinh tế biển tăng từ 14,117 tỷ đồng vào năm 2018 lên 17,730 tỷ đồng vào năm 2020. Trong kinh tế biển, đóng góp của khai thác và nuôi trồng thủy hải sản là lớn nhất (38%), công nghiệp và vận tải có mức đóng góp tương tự nhau (18.4% và 18.6%); dịch vụ khác 19.3% và thấp nhất là ăn uống, lưu trú, du lịch 5.3%.

Tổng diện tích rừng ngập mặn giai đoạn 2015-2020 ổn định, có xu hướng tăng nhẹ về diện tích 1.9%, tuy nhiên diện tích quy hoạch cho đặc dụng phòng hộ giảm mạnh do chuyển sang rừng sản xuất. Cụ thể, chất lượng san hô suy giảm mạnh, giai đoạn 1998-2010 số loài suy giảm 64%; độ phủ ở các khu vực có san hô suy giảm từ 50-70% vào năm 1998 xuống còn khoảng 20% vào năm 2015.

Cũng trong thời gian này, cỏ biển suy giảm mạnh về diện tích ở 1 số khu vực như vịnh Hạ Long (75%), đầm Nhà Mạc (60%), đảo Quan Lạn (50%). Theo các chuyên gia, qua thí điểm cho thấy, việc lập tài khoản cho các tài sản hệ sinh thái biển như san hô, cỏ biển, cá, loài đặc hữu còn gặp nhiều khó khăn do hạn chế về số liệu; cần có các đầu tư của Nhà nước, của tỉnh để thu thập số liệu này một cách có hệ thống và dài hạn.

Phạm Dung