Đường sắt Cát Linh – Hà Đông: “Cần công khai phương án diễn tập”

TMO - Vận hành thương mại từ đầu tháng 11/2021 sau 10 năm khởi công xây dựng với nhiều lần “lỡ hẹn”, tuyến tàu điện Cát Linh - Hà Đông đang khiến nhiều hành khách lo lắng khi sử dụng loại phương tiện giao thông công cộng này vì liên quan đến “diễn tập”.

Những ngày gần đây, dư luận xã hội đặc biệt quan tâm đến việc tuyến tàu điện Cát Linh - Hà Đông bất ngờ xảy ra sự cố ở máy đếm trục tín hiệu ga Cát Linh vào tối ngày 7/12 khiến toàn tuyến dừng hoạt động trong khoảng 30 phút. Phía Metro Hà Nội cho biết đó chỉ là tình huống diễn tập bất ngờ mà Sở Giao thông vận tải Hà Nội đưa ra trong quá trình vận hành khai thác. Tuy nhiên, dư luận hoài nghi về việc này.

Về “diễn tập” không báo trước, Sở Giao thông vận tải giải thích: Việc diễn tập các tình huống sự cố "được thực hiện theo khuyến cáo của tư vấn ACT - Tư vấn đánh giá an toàn hệ thống đường sắt - trong giai đoạn đầu khai thác". Theo đó, trong năm đầu khai thác, đơn vị vận hành cần diễn tập một số tình huống sự cố khẩn cấp, có yếu tố bất ngờ (không báo trước) nằm trong 63 tình huống khẩn cấp có thể gặp.

Nhiều quan điểm cho rằng, các tình huống diễn tập nếu ảnh hưởng đến sức khỏe, tính mạng và sinh hoạt, công việc của người dân thì luôn phải được thông báo trước.

Tuy nhiên, ông Phạm Văn Hòa (Ủy ban Pháp luật của Quốc hội) cho rằng "vấn đề quan trọng là các tình huống diễn tập sự cố không báo trước đó có nội dung, mức độ như thế nào". Theo ông Hòa, mục đích của diễn tập là phòng ngừa sự cố có thể xảy ra, chuẩn bị phương án ứng phó. Vì vậy, trong thực tế có thể chấp nhận một số phương án diễn tập không báo trước, "qua đó sẽ rút kinh nghiệm được tốt hơn".

Các cơ quan chức năng cần cân nhắc kỹ nội dung diễn tập và "phải có các biện pháp đảm bảo an toàn tuyệt đối". Đồng thời, các tình huống diễn tập cần tính đến ảnh hưởng lịch trình di chuyển, công việc của hành khách để có giải pháp phù hợp, Ông Hòa nói.

Ông Nguyễn Hải Hưng, Phó chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội nêu quan điểm "Diễn tập là cần thiết để cơ quan chức năng chủ động ứng phó với các sự cố có thể xảy trong quá trình vận hành đường sắt Cát Linh - Hà Đông. Tuy nhiên, nếu diễn tập gây tâm lý bất an cho hành khách thì không nên". Ông Hưng khuyến nghị "việc diễn tập không báo trước cần phải cân nhắc thận trọng và nên nghiên cứu thêm".

Các cơ quan chức năng của Hà Nội cần công khai 63 quy trình ứng phó khẩn nguy tàu Cát Linh - Hà Đông và các kịch bản, phương án liên quan. "Việc công khai phương án diễn tập là rất cần thiết bởi phải kết hợp giữa tuyên truyền và diễn tập nội bộ. Những người điều vận và đảm bảo an ninh trật tự phải được tập luyện trước. Hành khách thực hiện theo sự hướng dẫn của cơ quan chức năng. Người dân nắm được thông tin sẽ chủ động phối hợp thực hiện tốt hơn", ông Hưng nói.

Hiện nay, pháp luật có quy định về việc diễn tập để ứng phó với nguy cơ sự cố, tai nạn xảy ra trong một số lĩnh vực nhưng đều phải dựa trên các quy định cụ thể về trình tự, thủ tục, thẩm quyền; cách thức triển khai theo phương án được phê duyệt và phải được thông báo trước.

Luật Đường sắt năm 2017 cũng như các Nghị định, Thông tư dưới luật không đề cập đến việc diễn tập mà "diễn viên là những hành khách" khi hành khách chưa được hỏi trước ý kiến, thậm chí không đồng ý tham gia. Trong hoạt động giao thông đường bộ, đường thủy, đường biển, hàng không cũng chưa có điều luật nào quy định về việc diễn tập không báo trước.

Lê Hùng